Zergak eta gizarte-kotizazioak

Nazio eta Eskualdeko Kontuen Europako Sistemaren (SEC 2010) metodologiari jarraituz egiten da estatistika hori. Administrazio publikoen sektoreko eta haien azpisektoreetako zergen eta gizarte-kotizazioen diru-sarrerei buruzko informazio xehatua ematen du, KSEn ezarritako sailkapen ekonomikoaren arabera. Gainera, KSEren errubrika bakoitzerako, diru-sarrerak zehazten dira, zerga motaren eta gizarte-kotizazioaren –izendapen nazionalari jarraiki– arabera, bai eta horiek jasoko dituen azpisektorearen arabera ere. Taula honetan, diru-sarrera fiskalak modu harmonizatuan eta estatu kideen artean konparatzeko moduan azaltzen dira.

Eskualdeko administrazioa azpisektorean erregistratutako zergen xehetasuna, halaber, autonomia-erkidego bakoitzean erakusten da 2012. urtetik aurrera.

KSEk aurkezten duen diru-sarrera fiskalen agregazio-mailarik handiena honako eragiketa hauei dagokie: Ekoizpen eta inportazioen gaineko zergak, errenta, ondare eta abarren gaineko zerga arruntak, Kapitalaren gaineko zergak eta gizarte-kotizazio garbiak.

Informazioak administrazio publikoen sektorea barne hartzen du. SEC 2010-ek honela definitzen du sektorea: merkatukoak ez diren eta ekoizpena banakako kontsumorako edo kontsumo kolektiborako erabiltzen duten unitate instituzionalen multzoa, beste sektore batzuetako unitateen nahitaezko ordainketen bidez finantzatzen direnak eta errenta eta aberastasun nazionala birbanatzeko eragiketak egiten dituztenak.

Zerga eta gizarte-kotizazio moten kontzeptuak eta estatistika-definizioak SEC 2010. prozeduran daude jasota. Estatistika-eragiketa horretan, aurreko eragiketa horietako bakoitzari eragiketa ekonomiko horiei esleitzen zaizkien administrazio publikoen sektoreko baliabideen eta horien azpisektoreen izendapen nazionalak zehazten dira.

Estatistika-unitatea erakunde-unitatea da, SEC 2010 delakoan zehazten den bezala. Eragiketa horretan, administrazio publikoen sektorean eta horien azpisektoreetan sailkatutako erakunde-unitateak hartzen dira kontuan.

Hona hemen SEC sistemak S.13 sektoreko erakunde-unitate gisa aipatzen dituen adibideak:

a) Administrazio publikoen unitateak, legearen arabera sortuak agintaritza judiziala izateko beste unitate batzuen gainean lurralde ekonomikoan, eta hainbat jarduera administratu eta finantzatzeko, batez ere taldeari merkatukoak ez diren ondasun eta zerbitzuak emanez.

b) instituzio bat edo herri-administrazioen laurdenak, baldin eta horien produkzioa nagusiki merkatukoa ez bada eta herri-administrazioen unitate batek kontrolatzen badu;

c) nortasun juridikoa duten irabazi-asmorik gabeko erakundeak, merkatukoak ez diren ekoizleak direnak eta herri-administrazioek kontrolatzen dituztenak;

d) pentsio-funts autonomoak, ekarpenak egiteko legezko betebeharra izanez gero, eta herri-administrazioek funtsak kudeatzen dituztenean, kotizazioak eta prestazioak finkatzeari eta onartzeari dagokienez.

t urtean argitaratutako zerga eta gizarte-kotizazioen serieak 1995etik t-1 urtera bitarteko aldia estaltzen du.

Datuak, autonomia-erkidegoaren arabera, 2012tik aurrera argitaratzen dira.

Eragiketa estatistiko bat da, eta administrazio publikoen sektoreko azpisektoreen zerga-sarreren mailak neurtzen ditu, KSEren definizioen arabera (milioi eurotan adierazita). Taula hori BPGd-aren portzentajeetan ere argitaratzen da, konparagarritasuna errazte aldera.

Estatu-xedeetarako estatistika-eragiketetako datuak bildu, tratatu eta zabaltzeko orduan, Funtzio Estatistiko Publikoari buruzko maiatzaren 9ko 12/1989 Legean eta ekainaren 29ko 4/1990 Legearen laugarren xedapen gehigarrian ezarritakoa bete beharko da. Funtzio Estatistikoaren Legearen arabera, Plan Estatistiko Nazionala da Estatuko Administrazioaren jarduera estatistikoa antolatzen duen tresna nagusia, eta Estatuko Administrazioaren zerbitzuek edo haren mendeko beste edozein erakundek laurtekoan egin beharreko estatistikak jasotzen ditu. Estatistika Plan Nazionalean jasotako estatistika guztiak estatu-xedeetarako dira, eta nahitaez bete beharrekoak. Eragiketa hori Estatu-helburuetarako estatistika bat da, eta 2021-2024ko aldirako Estatistika Plan Nazionalean sartuta dago.

Aurrekontuei buruzko azaroaren 26ko 47/2003 Lege Orokorrak (LGP) honako hau xedatzen du 125.2 g) artikuluan: Estatuko Administrazioko Kontu-hartzailetza Nagusia kontabilitate publikoa kudeatzen duen zentroa da, eta hari dagokio herri-administrazioen sektorea osatzen duten unitateen kontu nazionalak prestatzea, Nazio eta Eskualdeko Kontuen Europako Sisteman ezarritako erakunde-mugaketaren eta eragiketen egozpenaren irizpideen arabera. Gainera, 133. artikuluan honako hau ezartzen du: 125. artikuluaren 2. paragrafoaren g), h) eta i) lerrokadetan xedatutakoaren ondorioetarako, unitate publikoek sektore publikoaren kontu ekonomikoak egiteko behar den lankidetza eta informazioa eman beharko dute, bai eta barne-araudiak eta Erkidegoko araudiak unitate publikoen kontabilitate nazionalaren esparruan ezarritako informazio guztia ere.

Europako Parlamentuaren eta Kontseiluaren 2013ko maiatzaren 21eko 549/2013 (EB) Erregelamenduak, Europar Batasuneko Nazio eta Eskualde Kontuen Europako Sistemari buruzkoak, B eranskinean zehazten du nola egin eta eskualdatu behar diren administrazio publikoen sektoreko zerga eta gizarte-kotizazioak eta Europar Batasuneko erakunde eta organismoak azpisektorearen baliabide direnak (9. taula).

Estatuko estatistika-zerbitzuen (EIN, ministerio-sailak, erakunde autonomoak eta Estatuko Administrazioko erakunde publikoak) arteko datu-trukeak, bai eta horien eta autonomia-erkidegoetako estatistika-zerbitzuen artekoak ere, haiei esleitutako estatistikak garatzeko, AEFLn arautzen dira. Funtzio Estatistiko Publikoaren Legeak administrazioen arteko koordinazio estatistikorako mekanismoak ere ezartzen ditu, bai eta lankidetza-akordioak egitea ere, egokitzat jotzen denean.

Funtzio Estatistiko Publikoari buruzko maiatzaren 9ko 12/1989 Legeak behartu egiten du IGAE, zerbitzu estatistiko gisa, inola ere ez zabaltzera datu pertsonalak, haien jatorria edozein dela ere. Datu pertsonalak pertsona fisiko edo juridikoei buruzkoak direla ulertuko da, baldin eta interesdunak berehala identifikatzeko bidea ematen badute edo, bestela, haien egitura, edukia edo bereizketa-maila dela-eta, haiek zeharka identifikatzeko bidea ematen badute.

Era berean, Europako estatistikari buruzko Europako Parlamentuaren eta Kontseiluaren 2009ko martxoaren 11ko 223/2009 (EE) Erregelamenduak printzipio eta orientazio komunak ezartzeko beharra ezartzen du, europar estatistikak egiteko erabilitako datuen konfidentzialtasuna eta datu konfidentzial horietarako sarbidea bermatzeko, kontuan hartuta aurrerapen teknikoa eta erabiltzaileek gizarte demokratiko batean dituzten beharrak.

Datuak konfidentzialtasunez tratatzen dira jasotze- eta baliozkotze-prozesuan, argitaratu arte.

Gainera, komeni da adieraztea administrazio publikoen zergak eta gizarte-kotizazioak sintesi-estatistika bat dela, eta erabilitako datu pertsonalak, kasu honetan pertsona juridikoei buruzkoak, administrazio publikoen sektore edo azpisektoreetan agregatuta daudela; horrek eragotzi egiten du banakako unitateei lotutako informazioa identifikatzea.

Estatistika horren hedapena berbera da erabiltzaile guztientzat, argitaratzen den unean.

Hala ere, herri-administrazioen sektoreko zergak eta gizarte-kotizazioak atalean jasotako datuak, argitaratu baino lehen ematen zaizkie Estatistikako Institutu Nazionalari, informazio hori Espainiako Urteko Kontabilitate Nazionalean sartzeko, eta Eurostati, balidatzeko.

Urtean behin.

Hona hemen datu horien on line oinarriaren esteka:

- Administrazio publikoen sektoreko eta haren azpisektoreetako zergak eta gizarte-kotizazioak:

https://www.igae.pap.hacienda.gob.es/sitios/igae/es-ES/Contabilidad/ContabilidadNacional/Publicaciones/Paginas/iaimpuestosycotizaciones.aspx

- Eskualdeko administrazioaren azpisektorearen zergak eta kotizazioak. Xehetasuna, autonomia-erkidegoaren arabera:

(2EL)

Estatistika-eragiketa hori egiteko, kontuan hartzen da Europako Parlamentuaren eta Kontseiluaren 2013ko maiatzaren 21eko 549/2013 (EB) Erregelamendua, Europar Batasuneko Nazio eta Eskualde Kontuen Europako Sistemari buruzkoa.

Eurostatek argitaratutako Manual on Government Aumt and Debt eskuliburuan zerga eta gizarte-kotizazioen erregistroari buruzko orientabide batzuk ere ematen dira.

Kontseiluaren 479/2009 Erregelamenduaren arabera, gehiegizko defizit kasuetan aplikatu beharreko prozedurari buruzko Protokoloa aplikatzeari buruzkoa eta Europako Erkidegoa eratzeko Tratatuari erantsia, Batzordeak (Eurostat) aldizka informazioa eman behar die Europako Parlamentuari eta Kontseiluari estatu kideek komunikatutako datu errealen kalitateari buruz. Urteko txostenek ebaluazio orokor bat egiten dute datuen puntualtasunari, fidagarritasunari, osotasunari, kontabilitate-arauen betetze-mailari eta koherentziari buruz.

Urtero, SEC 2010 transmisio-programaren esparruan informazio hori transmititzean, Eurostatek jarraipena egiten du, eta transmititutako datuen koherentzia, sendotasuna eta bideragarritasuna ebaluatzen ditu. Prozesu horretan, datuen bilakaerari buruzko azalpenak bidaltzen dira, hala eskatzen zaienean.

Eurostatek estatu kideei egiten dizkien elkarrizketa-bisitetan finantza publikoen estatistiken datuak berrikusten ditu.

Zerga eta gizarte-kotizazioengatiko diru-sarrerei buruzko informazioa erabakigarria da zerga-politika aztertzeko. Taula honetan bildutako datuek ekonomiaren karga fiskala eta oinarri fiskalen araberako banaketa zehazteko aukera ematen dute. Erabiltzaile nagusiak politika fiskalaren analistak, TAXUD ZN eta abar dira.

Eragiketa horrek SEC 2010 Transmisio Programan eskatzen diren nahitaezko betekizunak betetzen ditu, administrazio publikoen sektoreko eta haien azpisektoreetako zergei eta gizarte-kotizazioei buruzkoak.

Gainera, eskualdeko administrazioaren azpisektorearen informazioa autonomia-erkidegoka argitaratzen da.

Zergak eta gizarte-kotizazioak sintesizko estatistika-eragiketa bat da, aurrekontu mugatzailea eta Kontabilitate Publikoko Plan Orokorra duten eta administrazio publikoen sektorean sailkatutako unitate guztien aurrekontuari eta kontu orokorrei buruzko informazioarekin eta enpresen Kontabilitate Plan Orokorrari lotutako unitate oso gutxirekin egiten dena. Datuak zorroztasun orokor handiarekin lotzen dira.

Eragiketa horren derrigorrezko transmisioa erreferentzia-urtea baino t+9 hilabete geroago egiten da. t+9 ekuazioan, t urteko informazioa behin-behinekoa da. t+21en, datuak behin betikoak dira.

IGAEk egutegian finkatutako egunean argitaratzen du estatistika hori, Transmisio Programan finkatutako epearekin bat etorriz.

SEC 2010 sistemak Europako Parlamentuaren eta Kontseiluaren erregelamendu forma hartzen du, kontabilitateko kontzeptu, metodologia eta arauak zorrotz aplikatzen direla bermatzeko, eta, hala, estatu kideen arteko konparagarritasuna ziurtatzeko. Zergak eta gizarte-kotizazioak SEC 2010 delakoan ezarritakoaren arabera erregistratzen dira; horrek konparagarritasun-maila handia ziurtatzen du.

Estatistika horren seriea denboran alderagarria da. Izan ere, SEC 2010 delakoak, eta bereziki Erregelamendu honen Transmisio Programak, 1995az geroztik zergen eta gizarte-kotizazioen diru-sarreren taula prestatzea eskatzen du administrazio publikoen sektorerako eta haien azpisektoreetarako.

IGAEk autonomia-erkidegoka ematen ditu datuak, eta 2012an hasten da argitaratzen duen informazio osagarria.

Estatistika honetan bildutako zergengatiko eta gizarte-kotizazioengatiko diru-sarreren datuak bat datoz finantza publikoen eta DEPen estatistika guztietan erregistratutakoekin. Gainera, zergei eta gizarte-kotizazioei buruzko informazio hori Kontabilitate Nazionalean sartzen da.

IGAEren Finantza Publikoen Estatistikei buruzko datuak berrikusteko politika orokorra da t+1 urtean argitaratutako datuak, t+2 urtekoak, berrikustea, t+2 urteko azken hiruhilekora arte; urte horretan, estatistika-informazioan erantsitako datuak behin betikoak izango dira.

Estatistika-eragiketa horretan, t urteko datuak, t+9n argitaratuak, behin-behinekoak dira. t+21en argitaratutakoak behin betikoak izango dira.

Eragiketa estatistiko hau egiteko erabilitako informazio-iturriak administrazio publikoen sektorean sailkatutako enpresa publikoen datu administratiboak eta informazio ekonomiko-finantzarioa dira.

Informazioak administrazio publikoen sektorean sailkatutako unitate guztiak barne hartzen ditu, Nazio eta Eskualde Kontuen Europako Sistemak (SEC 2010) zehazten duenaren arabera. Zehazki, hauek dira erabiltzen diren jatorrizko datuak: Estatuaren eta Gizarte Segurantzaren kontabilitate-informazioa eta diru-sarreren aurrekontua; autonomia-erkidegoko eta tokiko administrazio bakoitzaren aurrekontu-informazioari eta kontabilitate-informazioari eta aurrekontuz kanpoko informazioari buruzko galdetegi normalizatuak; aurrekonturik ez duten baina administrazio publikoen sektorean sartuta dauden unitateen kontabilitate-egoerak (balantzeak eta galdu-irabazien kontuak) (S.13); eta administrazio bakoitzaren Kontu Orokorra, ekitaldian zehar egindako aurrekontu- eta kontabilitate-informazio guztia jasotzen duena.

Estatuari buruzko administrazio-datuak Kontabilitate Informazioaren Sisteman (SIC) daude zentralizatuta, eta Gizarte Segurantzakoak, berriz, Gizarte Segurantzaren Kontabilitate Informazioaren Sisteman (SICOSS). Estatuko sektore publikoan sartzen diren gainerako unitateen kasuan (Estatuko eta Fundazioko sektore publikoa), ekonomia- eta finantza-informazioa CICEP.red aplikazioan dago eskuragarri; hor sartzen dira urteko kontuak, auditoretza-txostena, bitarteko finantza-egoerak eta abar. Autonomia-erkidegoek estatistika-eragiketa hori egiteko behar duten ekonomia- eta finantza-informazioa Autonomia Erkidegoen Informazio Zentralean (CIMCA) dago jasota, eta toki-korporazioei buruzkoa, berriz, SICELen (Toki Erakundeen Kontabilitate Informaziorako Sistema). Azkenik, administrazio bakoitzaren Kontu Orokorra daukagu, ekitaldian zehar aurrekontuari eta kontabilitateari buruz egin den informazio guztia jasotzen duena.

Baliozkotze-prozesua egiaztapen aritmetikoetan eta herri-administrazioen sektoreari buruz finantza publikoen estatistiken esparruan emandako informazioarekiko koherentzian datza.

KSEn aurreikusitako zergen eta gizarte-kotizazioen eragiketei esleitutako aurrekontu-sarrerak aurrekontuaren sailkapen ekonomikoan eta baliabide bakoitzaren berezko araudiaren azterketan oinarritzen dira. Hala, lehenik eta behin, aurrekontuan jasotako sarreren kontzeptuak/azpikontzeptuak SEC sisteman zehaztutako zerga eta kotizazio sozialen eragiketei esleitzen zaizkie, haien izaera ekonomikoa kontuan hartuta. Horretarako, aurrekontu-sailkapena aztertzen da, eta, hala badagokio, sarrera bakoitzaren araudi espezifikoa.

Zehazki, 1. kapituluan (Zuzeneko zergak eta gizarte-kotizazioak) eta 2. kapituluan (Zeharkako zergak, Gizarte Segurantzaren kasuan) unitateen diru-sarreren aurrekontuan jasotakoa zerga gisa (edo gizarte-kotizazioak, Gizarte Segurantzaren kasuan) sailkatzen da, SEC 2010 delakoan eta haren balorazio-arauetan ezarritako kategorien arabera. Hala badagokio, diru-sarrera bakoitzaren araudia aztertzen da esleipen hori egiteko.

3. kapituluan jasotako tasak aztertu dira, KSEn ezarritako irizpideen arabera administrazioari zerga bat edo zerbitzu erosketa bat dakarkioten zehazteko. Zerga gisa sailkatutakoak, ondoren, SEC sistemako dagozkien errubrikei esleitzen zaizkie.

Zenbait kasutan, 4. eta 5. kapituluetako diru-sarrera jakin batzuk zerga gisa erregistratzen dira. Adibidez, berotegi-efektuko gasak isurtzeko eskubideen enkanteen bidez lortutako diru-sarrerak kontabilitate nazionalean sailkatzen dira D.29 Ekoizpenaren gaineko beste zerga batzuk eragiketan.

Bigarren etapan, zerga eta gizarte-kotizazioen eragiketak urtero kuantifikatzen dira, KSEn ezarritako erregistro-irizpideak aplikatuz. Horretarako, diru-sarreren aurrekontuko sailkapen ekonomikoko kontzeptu/azpikontzeptu desberdinetan likidatutako eskubide eta diru-bilketa gisa jasotako zenbatekoetatik abiatzen da.

Oro har, diru-sarreren aurrekontuko kontzeptu/azpikontzeptu bakoitza SEC sisteman zehaztutako eragiketa jakin bati eslei dakioke. Hala ere, egoera bereziak gerta daitezke; horrelakoetan, zerga-figura jakin bat, aurrekontuari buruzko kontzeptu/azpikontzeptu bakar batean bildutakoa, egitate ekonomiko larri berezituak gertatzen dira, eta, KSEren arabera, egitate horiek eragiketa desberdinei esleitu behar zaizkie. Adibidez, toki-administrazioaren azpisektorean, SEC sistemaren arabera, trakzio mekanikoko ibilgailuen gaineko zergaren diru-sarrerak D.29 Produkzioaren gaineko beste zerga batzuk eragiketari esleitu behar zaizkio, ibilgailua ekoizpen-prozesuan erabiltzen bada, eta D.59 Beste zerga korronte batzuk eragiketan, ibilgailua helburu ez-produktiboekin erabiltzen duen etxe batena bada. Kasu horietan, zerga hainbat operaziotan banatzeko, egoera bakoitzaren azterketa zehatza hartzen da abiapuntutzat. Zehazki, TMIZren banaketa egiteko, Trafikoko Zuzendaritza Nagusiak lehendik dagoen ibilgailu-parkeari buruz egindako estatistika hartzen da kontuan.

Salbuespen gisa, administrazio publikoen sektorean sailkatuta dauden eta Espainiako Enpresaren Kontabilitate Plan Orokorrari edo haren egokitzapenen bati atxikita dauden zenbait erakunde publikok diru-sarrerak biltzen dituzte, SEC irizpideen arabera zerga gisa erregistratu behar direnak. Kasu honetan, sarrera horien sailkapena sarrera horiek erregulatzen dituen araudia eta Memorian deskribatzen den unitatearen jarduera kontuan hartuta egiten da. Kuantifikazioa galdu-irabazien kontuan, diru-fluxuen egoera-orrietan eta galdetegi gehigarrietan, hala dagokionean, ageri den informazioarekin egiten da. Horixe da, adibidez, Kreditu Erakundeen Gordailuak Bermatzeko Funtsaren kasua; funts horretan, jasotako diru-sarrerak zerga gisa erregistratzen dira kontabilitate nazionalean.